تاب‌آوری و پیشرفت صنعت نفت ایران در برابر تحریم‌ها و ادعاهای نادرست

فرزین سوادکوهی:

این روزها خیلی از تیغ ها برای دستگاه نفتی کشور از نیام در آمده است.
در حالی که برخی گزارش‌ها با عنوان‌هایی مانند «وزارت نفت در چنبره بحران‌های پنهان؛ از توقف پروژه‌های کلیدی تا وارونگی واقعیت با تبلیغات و روایت‌سازی» سعی در ترسیم تصویری تاریک از صنعت نفت ایران دارند و ادعاهایی چون توقف گسترده پروژه‌ها، کاهش شدید تولید، بحران صادرات و رسوب ارز را مطرح می‌کنند، واقعیت‌های آماری از منابع معتبر بین‌المللی مانند سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) و trackerهای معتبر مانند Vortexa و Kpler، همراه با گزارش‌های رسمی داخلی، نه تنها این ادعاها را رد می‌کنند، بلکه نشان‌دهنده تاب‌آوری چشمگیر، افزایش تولید و پیشبرد پروژه‌ها در شرایط شدیدترین تحریم‌های تاریخ هستند.

این ادعاهای کذب، که اغلب بر پایه گمانه‌زنی و داده‌های ناقص استوارند، نمی‌توانند دستاوردها را پنهان کنند و تنها تلاشی ناکام برای زیر سؤال بردن مدیریت مؤثر در یکی از دشوارترین دوره‌های صنعت نفت به شمار می‌روند.
بر اساس گزارش‌های ماهانه اوپک در سال ۲۰۲۵، ایران جایگاه خود را به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ اوپک حفظ کرده و تولید نفت خام آن در ماه‌های مختلف بین ۳.۲ تا ۳.۳ میلیون بشکه روزانه نوسان داشته است. برای مثال، در دسامبر ۲۰۲۴ تولید روزانه ۳.۳۱۴ میلیون بشکه گزارش شده و در ماه‌های بعدی مانند ژانویه و فوریه ۲۰۲۵ نیز سطوح بالای ۳.۲۸۰ تا ۳.۳۰۸ میلیون بشکه حفظ شده است.

این ارقام، علی‌رغم فشارهای تحریم و پیش‌بینی‌های بدبینانه برخی تحلیلگران خارجی مبنی بر کاهش شدید تولید، نشان‌دهنده افزایش ظرفیت نسبت به سال‌های پیشین و رسیدن به بالاترین سطوح از سال ۲۰۱۸ است. ادعای کاهش ۱۰۱ هزار بشکه‌ای تولید از ابتدای دولت فعلی یا توقف رشد، با این آمار رسمی کاملاً در تضاد است و پیش‌بینی‌های کاهش تولید تحت تحریم‌های جدید نیز محقق نشده‌اند.

ایران به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی جهان، رکوردهای جدیدی در تولید گاز ثبت کرده است. تولید از میدان مشترک پارس جنوبی به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده و در برخی دوره‌ها روزانه بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز تأمین شده که سهم ۷۰ درصدی در گاز کشور دارد. هرچند ناترازی فصلی گاز در پیک مصرف زمستان که بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون مترمکعب در روز در برخی پیش‌بینی‌هاست، چالش ساختاری ناشی از رشد تقاضای داخلی و وابستگی بالای سبد انرژی به گاز است، اما اقدامات عملی مانند افزایش ذخایر سوخت پشتیبان در نیروگاه‌ها، بهینه‌سازی مصرف و پیشبرد پروژه فشارافزایی پارس جنوبی، این دوره‌ها را بدون اختلال گسترده مدیریت کرده‌اند.

ادعای بحران پنهان در این حوزه، نادیده گرفتن این مدیریت قاطع و تمرکز بر چالش‌های شناخته‌شده است که ریشه در عوامل بلندمدت دارد، نه ضعف مدیریتی فعلی.
برخلاف ادعاهای توقف پروژه‌های کلیدی، پیشرفت‌های عملی متعددی در سال ۱۴۰۴ و پیش از آن محقق شده است.

در این ارتباط میتوان به بهره‌برداری از کارخانه‌های ان‌جی‌ال مانند ۳۱۰۰ و ۳۲۰۰، پروژه‌های جمع‌آوری گازهای همراه در مناطق رگ سفید، گچساران، مارون و چشمه‌خوش با پیشرفت بیش از ۷۰ درصد و سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری، آغاز تولید از میادین جدید مانند خشت و توس، و تکمیل تاسیسات نمک‌زدایی و فشارافزایی در مناطق مختلف اشاره کرد.
این پروژه‌ها نه تنها آلودگی محیطی را کاهش می‌دهند و ارزش اقتصادی سالانه قابل توجهی ایجاد می‌کنند، بلکه بخشی از برنامه هفتم توسعه برای افزایش ظرفیت تولید نفت به سطوح بالاتر و جمع‌آوری کامل گازهای مشعل تا پایان دوره هستند.

در عین حال داعیه ای توقف گسترده پروژه‌ها با این واقعیت‌های میدانی همخوانی ندارد و نمی‌تواند پیشرفت‌های مداوم را انکار کند.
در حوزه صادرات نیز، علی‌رغم تحریم‌های شدید و ادعاهای رسوب ارز یا کاهش خرید واقعی، trackerهای معتبر مانند Vortexa و Kpler نشان‌دهنده حفظ و حتی افزایش صادرات در بسیاری از ماه‌های ۲۰۲۵ هستند؛ میانگین صادرات حدود ۱.۵ تا ۱.۷ میلیون بشکه روزانه، عمدتاً به بازارهای آسیایی پایدار، با رکوردهایی تا ۱.۸ میلیون بشکه در برخی دوره‌ها. بازگشت ارز از این صادرات از طریق سازوکارهای داخلی مدیریت شده و به تأمین نیازهای کشور کمک کرده است.
ادعای تخفیف‌های بی‌سابقه یا انباشت نفت در مسیر، با داده‌های واقعی صادرات پایدار در تضاد است و نمی‌تواند تاب‌آوری ایران در بازار جهانی را پنهان کند.

در خصوص تغییرات اخیر در مدیریت روابط عمومی وزارت نفت، انتصاب سرپرست جدید یک اقدام اداری روتین برای تقویت ارتباط با رسانه‌ها و انعکاس شفاف دستاوردها است و هیچ ارتباطی با حوزه ارتباطات بین‌المللی یا دیپلماسی انرژی وزارت نفت ندارد؛ این حوزه کاملاً جداگانه و تحت مدیریت ساختارهای تخصصی دیگر اداره می‌شود.

در نهایت، آمارهای رسمی اوپک، IEA، trackerهای بین‌المللی و گزارش‌های داخلی، به وضوح تاب‌آوری، افزایش تولید و پیشرفت صنعت نفت ایران را در برابر فشارهای خارجی اثبات می‌کنند. ادعاهای بحران پنهان، توقف پروژه‌ها، کاهش تولید و مشکلات صادراتی نه تنها با واقعیت‌های آماری همخوانی ندارد، بلکه تلاشی بی‌ثمر برای نادیده گرفتن مدیریت قاطع و مؤثر در شرایط دشوار است. تمرکز بر توسعه میادین مشترک، سرمایه‌گذاری داخلی، جمع‌آوری گازهای همراه و بهینه‌سازی مصرف، نه تنها چالش‌ها را مدیریت کرده، بلکه مسیر تأمین پایدار انرژی و تثبیت جایگاه ایران در بازار جهانی را تضمین نموده است. این دستاوردها گواه روشنی بر شکست روایت‌های چالش‌برانگیز و پیروزی واقعیت بر ادعاهای کذب هستند.

انتهای پیام